องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน - HKM

แฟลกซ์สีประดับ

ชื่อสามัญ  New Zealand Flax

ชื่อวิทยาศาสตร์  Phormium tenax

ชื่อวงศ์  Phormiaceae

Genus  Phormium (FOR-mee-um)

Species  tenax (TEN-aks)

ถิ่นกำเนิด Origin : New Zealand  แฟลกซ์สีประดับ เป็นพืชที่นิยมใช้จัดสวนหรือภูมิทัศน์อย่างมาก เนื่องจากมีความโดดเด่นในเรื่องของสีสันและรูปทรง และยังเป็นพืชที่มีการรักษาอย่างง่ายมีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมต่างๆที่เปลี่ยนแปลง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นพืชข้ามปี (Evergreen perennial)

ความสูง  มีความสูง 10-12 ฟุต (3-3.6 เมตร)

ขนาดทรงพุ่ม มีความกว้าง 4-6 ฟุต (1.2-1.8 เมตร)

ลักษณะใบ

• ใบมีความยาวลักษณะคล้ายหอก ปลายใบแหลม ซึ่งเป็นลักษณะของพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ใบมีความเรียบมัน

• สีของใบ มีหลายสีขึ้นอยู่กับชนิดของพันธุ์แฟลกซ์สี ซึ่งสีของใบจะมีสีเหลือง สีแดง สีชมพู สีครีม สีม่วงและสีเขียว

ลักษณะต้น

• แฟลกซ์สีมีลักษณะการเจริญเป็นแบบกอ มีลักษณะลำต้นใต้ดินที่เรียกว่า rhizomes tuber, corm, หรือ bulbs (ตามลักษณะการจำแนก) http://davesgarden.com

ลักษณะเมล็ด

• เมล็ดจะมีถุงหุ้มเมล็ด (Bag seedheads) อยู่ภายในฝักเมื่อฝักแห้งจะแตกแล้วเมล็ดที่อยู่ภายในจะปลิวกระจายโดยลม เพื่อการแพร่พันธุ์

การขยายพันธุ์ แฟลกซ์สีสามารถขยายพันธุ์ได้หลายวิธีคือ

1. ขยายพันธุ์โดยเมล็ด (Seed)

โดยหยอดเมล็ดลงในถาดหลุมหรือกระถางในวัสดุเพาะกล้า โดยอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการงอกของเมล็ด คือ 18-20 องศาเซลเซียส การหว่านหรือหยอดเมล็ดควรมีความลึก วัสดุที่ใช้เพาะต้นกล้าควรมีการระบายน้ำที่ดีและควรใช้วัสดุเพาะกลบเมล็ดหลังจากหว่านหรือหยอด ช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการหว่านเมล็ด คือ ช่วงเดือนกุมภาพันธุ์-กรกฎาคม และใช้ระยะเวลาในการงอกประมาณ 1-6 เดือน

หลังจากเมล็ดงอกแล้วให้ย้ายต้นกล้าลงกระถางขนาด 7.5 เซนติเมตร (3 นิ้ว) จนต้นแฟลกซ์มีขนาดใหญ่พร้อมจะปลูกลงแปลงได้ก็ย้ายปลูกลงแปลงและดินปลูกควรมีความชื้น

2. ขยายพันธุ์โดยการแยกกอ (division)

- โดยลักษณะแฟลกซ์สีจะมีการเจริญเติบโตเป็นแบบกอ ซึ่งส่วนที่ใช้ขยายพันธุ์เป็นลักษณะของลำต้นใต้ดินที่มีการจำแนกเป็นแบบ rhizomes tuber, corm, หรือ bulbs (including of fasets) http://davesgarden.com ซึ่งการขยายพันธุ์โดยการแยกกอ คือ การขุดกอแฟลกซ์สีมาแล้วทำตามขั้นตอนดังนี้ คือ หลังจากขุดกอแฟลกซ์สีแล้วนำมาทำการล้างรากเพื่อเอาเศษวัสดุปลูกออกจากราก

- ทำการแยกกอ โดยการแยกแฟลกซ์สีออกเป็นต้น ซึ่งสามารถดึงออกเป็นต้นได้ หลังจากนั้นทำการตัดแต่งรากที่ยาวออกประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ และตัดใบออกให้เหลือความยาวจากโคนกาบใบประมาณ 20 เซนติเมตร เพื่อลดการคายน้ำของต้นแฟลกซ์

- นำต้นแฟลกซ์สีที่แยกกอแล้วแช่ในสารเคมีป้องกันกำจัดเชื้อรา เช่น เทอราคลอร์ แคงเกอร์-เอ็กซ์ หรือสารชีวภัณฑ์ที่ป้องกันกำจัดโรคพืชประมาณ 5 นาที แล้วผึ่งให้แห้ง

- หลังจากนั้นนำต้นแฟลกซ์ ย้ายลงกระถางปลูกโดยใช้วัสดุปลูกสำหรับไม้กระถาง ซึ่งมีคุณสมบัติระบายน้ำดีและนำไปเรียงไว้ภายในโรงเรือนหรือบริเวณที่ไม่ได้รับแสงแดดโดยตรงมากนัก

วัสดุปลูกไม้กระถาง มีส่วยผสมและอัตราส่วนดังนี้ คือ

1. ขุยมะพร้าว 4 ส่วน

2. เปลือกถั่วลิสง 3 ส่วน

3. แกลบดำ  2 ส่วน

4. ทรายหยาบ 1 ส่วน

5. ปุ๋ยหมัก

ความต้องการแสง

แฟลกซ์สีเป็นพืชที่มีความต้องการแสงแดดเต็มที่ คือ สามารถปลูกแฟลกซ์สีได้กลางแจ้งให้ได้รับแสงแดดโดยตรงได้ดี และแฟลกซ์สียังสามารถปลูกในที่มีแสงแดดรำไรได้

ความต้องการน้ำ

แฟลกซ์สีเป็นพืชที่มีความต้องการน้ำน้อยถึงปานกลางโดยเฉพาะดินควรมีความชุ่มชื้นอยู่สม่ำเสมอไม่ให้ดินแห้ง ถ้าดินแห้งจะมีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของแฟลกซ์สีได้