ตัวอย่างบ่อขยะของชุมชนพื้นที่สูง

ปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เปรียบเทียบก่อนและหลังการจัดการขยะแต่ละประเภทของชุมชนพื้นที่สูง

     หลังจากคลุกคลีกับวงการขยะบนดอยสูงชันมามากกว่า 10 ปี (ภาพ 1) ทำให้รู้ว่าขยะนั้นแท้จริงแล้วเป็นร่างแปลงของธาตุเงิน และธาตุทองที่จำเป็นกับคนทุกยุคทุกสมัย โดยเฉพาะช่วงนี้ที่ทั่วโลกกำลังเผชิญกับโรคระบาดรุนแรงจนหลายคนต้องตกงานและขาดรายได้ คำถามจึงมีอยู่ว่า แล้วขยะมาเกี่ยวอะไรด้วย?

     ขยะที่ต่างคนต่างทิ้งสามารถสร้างเงินให้กับเราได้โดยเฉพาะขยะพลาสติก ซึ่งเป็นจำเลยของสังคมกับปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อม และภาวะโลกร้อน ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับขยะพลาสติกแต่ละชนิดกันเลยดีกว่า โดยสังเกตจากสัญลักษณ์บนบรรจุภัณฑ์ที่แสดงเป็นหมายเลขในรูปสามเหลี่ยม แบ่งเป็น 7 ชนิด ได้แก่ หมายเลข 1 พลาสติก PET เช่น ขวดน้ำดื่ม ขวดน้ำมันพืช ถาดใส ขอบถาด หมายเลข 2 พลาสติก HDPE เช่น ขวดแชมพู ถุงพลาสติก ถังขยะ หมายเลข 3 พลาสติก PVC เช่น ท่อน้ำประปา ฉนวนหุ้มสายไฟ สายยาง รองเท้ายาง หมายเลข 4 พลาสติก LDPE เช่น ถุงใส่ของ ถุงบรรจุอาหารแช่แข็ง หมายเลข 5 พลาสติก PP เช่น ฝาขวด แก้วใส ตะกร้าผลไม้ ถุงใส ถุงสี สายรัด แผ่นฟิวเจอร์บอร์ด หลอด  หมายเลข 6 พลาสติก PS เช่น ถ้วย จาน กล่องใส่ CD และหมายเลข 7 พลาสติกอื่น เช่น ปากกา ขวดนมเด็ก หมวกนิรภัย

      เทคนิคการขายขยะพลาสติกเพื่อให้ได้เงินเยอะขึ้น (1) แยกขยะพลาสติกแต่ละชนิดก่อนทิ้ง (2) ล้างทำความสะอาดพลาสติกด้วยน้ำเพื่อไม่ให้มีสิ่งสกปรกอยู่ภายใน และ (3) แยกทิ้งระหว่างฝากับขวดเพราะเป็นพลาสติกต่างชนิดกัน บีบขวดให้เล็ก แกะฉลากและลบตัวอักษรสีเมจิกออก เหตุผลเพราะราคารับซื้อขยะพลาสติกแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน หากขายแบบเหมารวมจะได้ราคาต่ำกว่า ตัวอย่างราคารับซื้อต่อกิโลกรัม (ราคากลาง) ของบริษัทขนาดใหญ่แห่งหนึ่งที่มีสาขาทั่วประเทศ

นอกจากขยะพลาสติกแล้วยังมีขยะประเภทอื่นที่นำไปขายได้ ชนิดที่นิยม ได้แก่

ข้อดีของการคัดแยกประเภทขยะ

      ต่อตัวเราเอง การคัดแยกขยะขายอาจไม่ได้เงินมากมายเมื่อเทียบกับคนที่มีงานประจำ แต่หลายครอบครัวที่ยึดเป็นอาชีพคือแหล่งสร้างรายได้หลักโดยไม่ต้องลงทุนอะไรมาก เพียงแค่รู้จักเทคนิคการขายให้ได้ราคาสูงตามที่เล่าไปข้างต้นและรู้จักกับเจ้าของร้านรับซื้อที่ (อาจได้ราคาสูงขึ้นเล็กน้อย) หรือคนมีไอเดียเก๋ก็สามารถเปลี่ยนขยะพลาสติกเป็นของใช้ภายในบ้าน หากออกแบบสวยหรูก็จำหน่ายเป็นสินค้าขายผ่านช่องทางออนไลน์ได้เงินฝากเพิ่มอีกทาง

      ต่อโลก เรื่องนี้สำคัญเพราะขยะที่กองรวมกันทั้งของสดของแห้ง ของที่ใช้ได้และไม่ได้ เป็นเรื่องยากสำหรับหาวิธีกำจัดและต้องใช้งบประมาณสูง รวมถึงการคัดแยกของบางชนิดออกมาเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ด้วย กองขยะจึงกลายเป็นสิ่งที่สังคมรังเกียจ แหล่งสะสมเชื้อโรคและสารพิษ รวมทั้งสร้างก๊าซเรือนกระจกที่ก่อให้เกิดภาวะโลกร้อน โดยข้อมูลจากผลการวิจัยของ สวพส. สรุปว่าหากชุมชนพื้นที่สูงคัดแยกประเภทขยะและนำกลับไปใช้ประโยชน์ใหม่โดยเฉพาะเศษอาหาร ขวดแก้วและถุงพลาสติก ที่มีสัดส่วนสูงจะช่วยลดปริมาณการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกสู่บรรยากาศได้ เดิม 13.80-444.10 เหลือเพียง 0.30-298.2 กิโลกรัมคาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่าต่อวัน (สุมาลี และคณะ, 2562) ดังแสดงในภาพที่ 2

      สรุปว่าการคัดแยกประเภทขยะภายในบ้าน ที่ทำงาน ร้านค้า และสถานประกอบการ เป็นสิ่งที่ทุกคนควรช่วยกัน จึงขอเชิญผู้อ่านช่วยบอกต่อคนรอบข้างให้ร่วมมือกันทำหรือส่งต่อบทความนี้ผ่านช่องทางอื่นเพื่อสังคมที่น่าอยู่และคุณภาพชีวิตที่ดีของพวกเรา

ธุรกิจรับซื้อของเก่ามูลค่าหลักร้อยล้านต่อปี

      ใครที่คิดจะเปลี่ยนอาชีพให้ฟังทางนี้ด่วน ขยะที่นำไปขายให้กับร้านรับซื้อจะถูกแปรรูปเป็นวัตถุดิบตั้งต้นในหลากหลายแบบสำหรับการผลิตสินค้าใหม่ของโรงงานอุตสาหกรรมทั้งประเทศ เช่น เม็ดพลาสติกทำเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย ผ้าไตรจีวร กระเป๋า ถุงพลาสติก เสื้อยืด กล่องเก็บของ น้ำมันเชื้อเพลิง นอกจากนี้ยังมีเศษแก้วที่ถูกหลอมและนำไปทำผลิตภัณฑ์เครื่องแก้ว คราวนี้คงไม่ต้องสงสัยว่าทำไมบ่อขยะจึงกลายเป็นบ่อเงินและอาชีพ แต่สิ่งที่ต้องมีก่อนตัดสินใจทำธุรกิจนี้คือ ความตั้งใจ การวางแผน และบริหารจัดการที่ดี ส่วนความรู้สามารถหาได้จากการเที่ยวทิพย์ทางอินเตอร์เน็ตและช่องทางสื่อสารอื่นซึ่งปัจจุบันทำได้ไม่ยาก

เขียน / เรียบเรียงเรื่องโดย: สุมาลี เม่นสิน และ ภัทราพร จิ๋วอยู่