องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน - HKM

ภัยร้ายของสารเคมีต่อการดื้อยาของแมลง

ภัยร้ายของสารเคมีต่อการดื้อยาของแมลง

แมลง (insects) เป็นสิ่งมีชีวิตในกลุ่มสัตว์ที่มีชนิดและการสำรวจพบมากที่สุดในโลก มีถิ่นที่อยู่อาศัยหลากหลายทั้งบนบก อากาศ และในแหล่งน้ำ มีเปลือกแข็งห่อหุ้มร่างกาย มีหลากหลายขนาด หลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมที่สำรวจพบ มีวงจรชีวิตสั้น ขยายพันธุ์เร็ว ไข่ดก สามารถผลิตรุ่นลูกหลายได้หลายรุ่นใน 1 ปี และเป็นหนึ่งในสิ่งมีชีวิตที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงในการดำรงชีวิตร่วมกับมนุษย์หรือมีความสัมพันธ์ร่วมกันนับตั้งแต่ในอตีดจนกระทั่งถึงปัจจุบัน ขึ้นอยู่กับการวิวัฒนาการ การพัฒนาร่างกายให้สามารถอยู่รอดได้เมื่อพบกับสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมเพื่อให้แมลงไม่สูญพันธุ์และยังคงอยู่ได้ในสภาพแวดล้อมนั้นๆ จึงทำให้แมลงเป็นสิ่งมีชีวิตที่มนุษย์ให้ความสำคัญและสนใจทำการศึกษา

แมลงมีทั้งประโยชน์และโทษ ด้านที่เป็นประโยชน์ เช่น การผสมเกสรพืช แมลงทางอุตสาหกรรม และเป็นอาหารของมนุษย์และสัตว์ ส่วนในด้านที่เป็นโทษที่สำคัญที่เห็นได้ชัดเจน คือ แมลงก่อให้เกิดโรคในมนุษย์และสัตว์ โดยเฉพาะการเข้าทำลายผลผลิตพืชทางการเกษตร ทั้งในระดับแปลงปลูกและการเก็บรักษาผลิตผล สร้างความเสียหายหลายล้านบาทต่อปี ก่อให้เกิดภาวะขาดแคลนอาหารหรือทุพโภชนาการในหลายประเทศทั่วโลก

การป้องกันกำจัดแมลงยังคงมีการศึกษาหาวิธีการที่หลากหลาย เช่น วิธีการใช้รังสี การเขตกรรมหรือที่เรียกว่าการอนุรักษ์ดินและน้ำโดยการจัดการดินด้วยการไถพรวน การใช้พันธุ์พืชที่ต้านทานแมลง และการควบคุมโดยชีวภาพ แต่วิธีที่เกษตรกรนิยมปฏิบัติ คือ การใช้สารเคมีทางการเกษตร ทำให้ส่งผลเสียอย่างมากต่อตัวเกษตรกร เกิดการเจ็บป่วย มีสารตกค้างในผลผลิต นอกจากนี้การใช้สารเคมีผิดวิธีหรือใช้อัตราที่ไม่เหมาะสมนั้น ทำให้แมลงสร้างกลไกขึ้นมาเพื่อต้านทานสารเคมีชนิดนั้น ซึ่งส่งผลให้แมลงเกิดความต้านทานหรือดื้อยาในรุ่นลูกหลาน สารเคมีที่เกษตรกรเคยจึงใช้ไม่สามารถใช้กำจัดแมลงชนิดนั้นได้อีก ทำให้เกษตรกรต้องเสียเงินเพิ่มขึ้นในการซื้อสารเคมีตัวใหม่เรื่อยๆ และใช้ในปริมาณที่มากขึ้น ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น และกำไรลดน้อยลง