ทำไมน้ำหนักของผักแต่ละต้นจึงสำคัญ?

เราทราบกันดีว่าในแต่ละฤดูกาลพืชเจริญเติบโตไม่เท่ากัน สำหรับคนที่ปลูกผัก...เคยชั่งน้ำหนักผักในแต่ละเดือนไว้ไหมคะ? วันนี้ลองมาใช้วิชาคณิตศาสตร์กันสักนิด!

โจทย์ : ลูกค้าต้องการผักกาดฮ่องเต้ 100 กิโลกรัมต่อสัปดาห์ ตลอดทั้งปี ในฤดูร้อนหรือฤดูหนาว ผักกาดฮ่องเต้ น้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 200 กรัมต่อต้น ส่วนฤดูฝน น้ำหนักจะเหลือประมาณ 50 กรัมต่อต้น (เพราะต้นยืด และทำให้ต้องเก็บเกี่ยวเร็วขึ้นด้วย) ในแต่ละฤดูเราจะต้องเพาะต้นกล้ากี่ต้นต่อสัปดาห์

วิธีคำนวณ : ผัก 1 กิโลกรัม ฤดูหนาว จะมีผัก 1,000 กรัม/ 200 กรัม = 5 ต้นต่อกิโลกรัม

ฤดูฝน จะมีผัก 1,000 กรัม/ 50 กรัม = 20 ต้นต่อกิโลกรัม

แสดงว่าต้องเพาะกล้า ในฤดูหนาว 100 กิโลกรัม x 5 ต้น = 500 ต้น ส่วนฤดูฝน 100 กิโลกรัม 

x 20 = 2,000 ต้น ซึ่งต้องเพิ่มจำนวน 4 เท่า ถ้าใช้ระยะปลูกเท่าเดิมก็แสดงว่าต้องเพิ่มพื้นที่ปลูกอีก 4 เท่า เช่นกัน

และนี่คือเหตุผลที่ว่า ทำไมน้ำหนักของผักแต่ละต้นจึงสำคัญ? เราจำเป็นต้องรู้ว่าในแต่ละช่วง (เดือน) พืชผักจะมีน้ำหนักเฉลี่ยต่อต้น หรือน้ำหนักเฉลี่ยต่อกิโลกรัมเท่าไร จะสามารถทำให้เรานำมาคำนวณเพื่อวางแผนการปลูกได้แม่นยำยิ่งขึ้น ซึ่งก็สามารถทำได้ง่ายมาก คือ สุ่มเก็บผักมาชั่งน้ำหนักทุกเดือน โดยใช้น้ำหนักหลังจากตัดแต่งเรียบร้อยแล้ว จะยิ่งทำให้การคำนวณใกล้เคียงความต้องการมากที่สุด

ขอกล่าวเพิ่มเติมเกี่ยวกับประโยชน์ของ...ระยะปลูก! เมื่อต้องปลูกพืชผักที่ไม่คุ้นเคย มักจะมีคำถามเกี่ยวกับ 'ระยะปลูก' ซึ่งระยะปลูกสามารถค้นหาความรู้ได้จากตำราและอินเตอร์เน็ต ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นระยะปลูกในช่วงที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืชนั้นๆ ทั้งนี้ผู้ปลูกก็ต้องหมั่นสังเกตด้วยว่าในพื้นที่ของเราพืชจะเจริญเติบโตได้ดีในช่วงไหน อย่างไร แล้วค่อยปรับระยะปลูกให้เหมาะสมอีกที

ประโยชน์ของ...ระยะปลูก มีส่วนช่วยในการปลูกพืชผักให้ดีได้อย่างไร?

1. ช่วยในการเจริญเติบโตของพืช เพราะพืชแต่ละชนิดเติบโตแตกต่างกัน ระยะปลูกที่เว้นไว้มีส่วนช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้เต็มที่ แต่บางพืชอาจต้องปรับระยะปลูกในฤดูฝนให้น้อยกว่าในฤดูแล้ง เป็นต้น (โดยเฉพาะพืชจำพวกสลัดที่ไม่ห่อหัว ซึ่งบนดอยในฤดูฝนฟ้าจะปิด ต้นจะยืดและต้นเล็กกว่าปกติ) ????

2. ช่วยลดปัญหาโรค-แมลง ซึ่งประเด็นนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละฤดูกาลด้วยเช่นกัน บางพืชระยะปลูกในฤดูฝนอาจจะมากกว่าในฤดูแล้ง เพื่อป้องกันการระบาดของโรค (ในฤดูฝนความชื้นสูง หากต้นพืชเบียดชิดติดกันการระบายอากาศไม่ดี มักเกิดโรคได้ง่าย) 

3. ช่วยให้คนปลูกทำงานได้สะดวก เช่น การวางระบบน้ำ การให้ปุ๋ย การพรวนดิน การเก็บเกี่ยว เป็นต้น

การปลูกพืชก็ต้องหมั่นสังเกต เรียนรู้ และปรับให้ยืดหยุ่นตามสภาพแวดล้อมด้วย