ชื่อสามัญ  Shrubby basil

ชื่อวิทยาศาสตร์   Ocimum gratissimum L.

วงศ์    LABIATAE

ภาคเหนือ จันทร์หอม ผักจันทร์ ภาคกลาง กะเพราญวน ยี่หร่า โหระพาช้าง ภาคอีสาน กะเพราควาย ภาคใต้ ใบหร่า

ผักจันทร์เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ลำต้นเป็นเหลี่ยม ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉากรูปไข่ โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกเป็นช่อออกบริเวณปลายยอด ประกอบด้วยดอกขนาดเล็กสีขาวประมาณ 50-100 ดอก ผลขนาดเล็กรูปไข่แบน มีกลิ่นหอมมากกว่าส่วนอื่น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาลอ่อน หนึ่งผลมีสี่เมล็ด

สภาพนิเวศ : ขึ้นได้ดีในดินร่วนมีอินทรียวัตถุสูง ระบายน้ำดี แสงแดดจัด

การขยายพันธุ์ : เพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง

สถานภาพในชุมชนปางมะโอ

การใช้ประโยชน์ : ใบมีกลิ่นหอมเย็นและรสเผ็ดร้อน นำมาใส่ในแกงเนื้อ แกงปลา แกงอ่อม แกงคั่วหอยขม ผัดเผ็ดเนื้อ หมู ไก่ ช่วยดับกลิ่นคาว หรือนำมาอมแก้ปวดฟันส่วนผลนำไปตากแห้ง ทำเป็นเครื่องเทศ ใช้ประกอบอาหารเพิ่มกลิ่นหอมน่ารับประทาน และดับกลิ่นคาวได้เช่นเดียวกับใบ นอกจากนี้ยังสามารถกินเป็นผักสดกับลาบได้

แหล่งที่พบ : พบทั่วไปตามสวนครัวและรั้วรอบบ้าน

เกร็ดน่ารู้ : ผักจันทร์เป็นพืชในสกุลเดียวกับกะเพราและแมงลัก แต่มีใบขนาดใหญ่กว่า เป็นยาสมุนไพรพื้นบ้าน โดยนำทั้งต้นมาตากให้แห้งแล้วต้มน้ำดื่ม ช่วยขับลมในกระเพาะ บรรเทาอาการปวดท้อง หรือท้องอืดท้องเฟ้อ