ในยุคสมัยปัจจุบันประชาชนส่วนใหญ่นิยมการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ หรืออาหารฟังก์ชัน (Functional Foods) คืออาหารที่ประกอบด้วยสารสำคัญหรือสารออกฤทธิ์ที่ไม่ได้มีเพียงคุณค่าทางโภชนาการพื้นฐานที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย แต่ยังมีส่วนช่วยป้องกัน และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ได้ เช่น ลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดคอเรสเตอรอล เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ฟื้นฟูสภาพร่างกาย อาหารฟังก์ชันยังรวมถึงการพัฒนาอาหารที่มีความเหมาะสมกับผู้บริโภคเฉพาะกลุ่ม เช่น ผู้สูงอายุ เป็นต้น นิยมบริโภคโปรตีนจากพืช รวมถึงการบริโภคอาหารที่มีกากใยสูง ดังนั้นสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูงจึงได้ศึกษาเลนทิลสำหรับเป็นพืชทางเลือกที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค และเพื่อเป็นพืชทางเลือกสำหรับส่งเสริมให้แก่เกษตรกรบนพื้นที่สูงปลูกเพื่อสร้างรายได้ให้เพียงพอกับการดำรงชีพบนพื้นที่สูง

ถั่วเลนทิล (Lens culinaris) เป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่ทั่วโลกนิยมบริโภคเป็นเวลานาน เป็นพืชวงศ์ถั่ว (Fabaceae) มีแหล่งกำเนิดแถบเอเชียตะวันตก ได้มีการค้นพบมากกว่า 7,000 ปีก่อนคริสตกาล เป็นไม้ล้มลุก สูง 30.4 – 76.2 เซ็นติเมตร ดอกออกเป็นคู่ ขนาดเล็กมีสีขาว - ม่วงอ่อนหรือม่วงเข้ม ดอกบานเรียงลำดับจากกิ่งล่างขึ้นไป (Cash et al., 2001) ฝักแบน เรียบ ยาว 1.27- 1.90 เซนติเมตร มีเมล็ด 1 - 2 เมล็ด ลักษณะเมล็ดรูปคล้ายเลนส์ สีเปลือกเยื่อหุ้มเมล็ดสีใส สีเขียว สีน้ำตาลอ่อน สีน้ำตาล และสีดำ (Muehlbauer et al., 2002) การปลูกใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ 4 กิโลกรัมต่อไร่ ระยะปลูก 30x30 เซนติเมตร ผลผลิต พบระหว่าง 169 – 460 กิโลกรัมต่อไร่ (Sharaan et al. 2003; Colkesen et al. 2005 )

ถั่วเลนทิลได้รับความนิยมในการบริโภคมาก เนื่องจากมีประโยชน์มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งในด้านโปรตีน เส้นใยอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุ จึงถือเป็นอาหารที่ดีสำหรับผู้ที่บริโภคโปรตีนจากพืชเป็นหลักคุณค่าทางโภชนาการที่สำคัญของถั่วเลนทิล ได้แก่

โปรตีน: ถั่วเลนทิลมีโปรตีนจำนวนมาก ถั่วเลนทิล 100 กรัม มีโปรตีน 9-10 กรัม ซึ่งมากกว่าปริมาณโปรตีนในไข่ไก่ 1 ฟอง รวมถึงช่วยรักษาและซ่อมแซมโครงสร้างเซลล์ เสริมสร้างกล้ามเนื้อ สนับสนุนการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน

ไฟเบอร์: ถั่วเลนทิลเป็นแหล่งไฟเบอร์ที่ช่วยปรับปรุงการย่อยอาหาร ป้องกันน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และรักษาสุขภาพของระบบย่อยอาหาร ถั่วเลนทิล 100 กรัมแต่ละฝักมีไฟเบอร์ 8-9 กรัม ซึ่งสามารถช่วยรักษาความรู้สึกอิ่มได้นานขึ้น และช่วยควบคุมน้ำหนัก

วิตามินและแร่ธาตุ: ถั่วเลนทิลให้วิตามินหลายชนิด เช่น วิตามินซี วิตามินเค วิตามินบี 1 (ไทอามีน) วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) วิตามินบี 3 (ไนอาซิน) และแร่ธาตุ เช่น แมงกานีส ทองแดง เหล็ก แมกนีเซียม โพแทสเซียม

สารต้านอนุมูลอิสระ: ถั่วเลนทิลมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด เช่น ฟลาโวนอยด์ และโพลีฟีนอล ซึ่งมีความสามารถในการต่อสู้กับผลกระทบของอนุมูลอิสระในร่างกาย ลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน และโรคหลอดเลือดหัวใจ

อ้างอิง

Cash, D., R. Lockerman, H. Bowman and L. Welty. 2001. Growing Lentils in Montana. Montana State University Extension Guide MT199615. Montana State University, Bozeman, MT.

Muehlbauer, F.J., R.J. Summerfield, W.J. Kaiser, S.L. Clement, C.M. Boerboom, M.M. Welsh-Maddux, and R.W. Short. 2002. Principles and Practice of Lentil Production.

Sharaan, A. N., Afiah, S. A. N., & Migawer, E. A. 2003. Yield and its components of diverse lentil genotypes grown under different edaphic and climate conditions. Egyptian J. Desert Res., 53(1), 19-30.

Colkesen, M., Cokkizgin, A., Turan, B. T., & Kayhan, K. (2005). The yield and qualitycharacteristics of various winter type lentils (Lens Culinaris Medic.) cultivars under Kahramanmaras and Sanliurfa conditions. GAP (Southeastern Anatolia Project) Agriculture Congress IV, 21-23 September Sanliurfa/Turkey, p.826-833.

เขียน/เรียบเรียงโดย อดิเรก ปัญญาลือ และ ธัญพิสิษฐ์ ใจแข็ง

ออกแบบและเผยแพร่สื่อออนไลน์โดย เนตรชนก สายคง สำนักยุทธศาสตร์และแผน