เลนทิล พืชใหม่พื้นที่สูง
ในยุคสมัยปัจจุบันประชาชนส่วนใหญ่นิยมการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ หรืออาหารฟังก์ชัน (Functional Foods) คืออาหารที่ประกอบด้วยสารสำคัญหรือสารออกฤทธิ์ที่ไม่ได้มีเพียงคุณค่าทางโภชนาการพื้นฐานที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย แต่ยังมีส่วนช่วยป้องกัน และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ได้ เช่น ลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดคอเรสเตอรอล เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ฟื้นฟูสภาพร่างกาย อาหารฟังก์ชันยังรวมถึงการพัฒนาอาหารที่มีความเหมาะสมกับผู้บริโภคเฉพาะกลุ่ม เช่น ผู้สูงอายุ เป็นต้น นิยมบริโภคโปรตีนจากพืช รวมถึงการบริโภคอาหารที่มีกากใยสูง ดังนั้นสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูงจึงได้ศึกษาเลนทิลสำหรับเป็นพืชทางเลือกที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค และเพื่อเป็นพืชทางเลือกสำหรับส่งเสริมให้แก่เกษตรกรบนพื้นที่สูงปลูกเพื่อสร้างรายได้ให้เพียงพอกับการดำรงชีพบนพื้นที่สูง
ถั่วเลนทิล (Lens culinaris) เป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่ทั่วโลกนิยมบริโภคเป็นเวลานาน เป็นพืชวงศ์ถั่ว (Fabaceae) มีแหล่งกำเนิดแถบเอเชียตะวันตก ได้มีการค้นพบมากกว่า 7,000 ปีก่อนคริสตกาล เป็นไม้ล้มลุก สูง 30.4 – 76.2 เซ็นติเมตร ดอกออกเป็นคู่ ขนาดเล็กมีสีขาว - ม่วงอ่อนหรือม่วงเข้ม ดอกบานเรียงลำดับจากกิ่งล่างขึ้นไป (Cash et al., 2001) ฝักแบน เรียบ ยาว 1.27- 1.90 เซนติเมตร มีเมล็ด 1 - 2 เมล็ด ลักษณะเมล็ดรูปคล้ายเลนส์ สีเปลือกเยื่อหุ้มเมล็ดสีใส สีเขียว สีน้ำตาลอ่อน สีน้ำตาล และสีดำ (Muehlbauer et al., 2002) การปลูกใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ 4 กิโลกรัมต่อไร่ ระยะปลูก 30x30 เซนติเมตร ผลผลิต พบระหว่าง 169 – 460 กิโลกรัมต่อไร่ (Sharaan et al. 2003; Colkesen et al. 2005 )
ถั่วเลนทิลได้รับความนิยมในการบริโภคมาก เนื่องจากมีประโยชน์มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งในด้านโปรตีน เส้นใยอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุ จึงถือเป็นอาหารที่ดีสำหรับผู้ที่บริโภคโปรตีนจากพืชเป็นหลักคุณค่าทางโภชนาการที่สำคัญของถั่วเลนทิล ได้แก่
โปรตีน: ถั่วเลนทิลมีโปรตีนจำนวนมาก ถั่วเลนทิล 100 กรัม มีโปรตีน 9-10 กรัม ซึ่งมากกว่าปริมาณโปรตีนในไข่ไก่ 1 ฟอง รวมถึงช่วยรักษาและซ่อมแซมโครงสร้างเซลล์ เสริมสร้างกล้ามเนื้อ สนับสนุนการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
ไฟเบอร์: ถั่วเลนทิลเป็นแหล่งไฟเบอร์ที่ช่วยปรับปรุงการย่อยอาหาร ป้องกันน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และรักษาสุขภาพของระบบย่อยอาหาร ถั่วเลนทิล 100 กรัมแต่ละฝักมีไฟเบอร์ 8-9 กรัม ซึ่งสามารถช่วยรักษาความรู้สึกอิ่มได้นานขึ้น และช่วยควบคุมน้ำหนัก
วิตามินและแร่ธาตุ: ถั่วเลนทิลให้วิตามินหลายชนิด เช่น วิตามินซี วิตามินเค วิตามินบี 1 (ไทอามีน) วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) วิตามินบี 3 (ไนอาซิน) และแร่ธาตุ เช่น แมงกานีส ทองแดง เหล็ก แมกนีเซียม โพแทสเซียม
สารต้านอนุมูลอิสระ: ถั่วเลนทิลมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด เช่น ฟลาโวนอยด์ และโพลีฟีนอล ซึ่งมีความสามารถในการต่อสู้กับผลกระทบของอนุมูลอิสระในร่างกาย ลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน และโรคหลอดเลือดหัวใจ