อายุหรือระยะของดอกไม้ สำหรับการตัด มีความสำคัญสำหรับดอกไม้ทุกชนิด การตัดดอกไม้ในช่วงอายุที่เหมาะสมจะช่วยรักษาคุณภาพของดอกไม้ได้มากและเป็นประโยชน์ต่อผู้ใช้ดอกไม้ ส่วนมากจะตัดดอกไม้ในขณะที่ดอกยังตูมหรือเริ่มบานบางส่วน แต่ถ้าตัดดอกไม้ขณะที่ยังอยู่ในระยะตูมมาก ดอกไม้อาจจะไม่บานหรือบานแล้วดอกไม้มีขนาดเล็ก แต่ถ้าตัดเมื่อดอกไม้บานมากก็จะทำให้ดอกไม้มีอายุการใช้งานสั้น ความผิดปกติที่เกิดขึ้นระหว่างการปักแจกัน คือ การเกิดสีน้ำเงินม่วงของกลีบดอก และดอกเหี่ยว ซึ่งอาจเกิดจากสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น อุณหภูมิสูงและหรือความชื้นสัมพัทธ์ต่ำ การเหี่ยวของดอกไม้จะเกิดขึ้นเร็วและรุนแรง ซึ่งเกี่ยวข้องกับความสมดุลของน้ำภายในดอกไม้ การดูดน้ำ การสูญเสียน้ำ และความสามารถของดอกไม้ในการเก็บรักษาน้ำ สิ่งเหล่านี้มีความสัมพันธ์กัน ดอกไม้ที่แสดงอาการเหี่ยวจะทำให้ดอกไม้มีคุณภาพลดลงและมีอายุการใช้งานสั้นลง หากดอกไม้สูญเสียน้ำ 10 เปอร์เซ็นต์ หรือมากกว่านี้จะสูญเสียคุณภาพและใช้งานไม่ได้ (สายชล, 2531)

      จากผลการศึกษาผลของระยะตัดดอกต่ออายุการปักแจกันของว่านสี่ทิศพันธุ์ Carina มีความยาวก้านช่อประมาณ 30 เซนติเมตร โดยมีระยะตัดดอก 3 ระยะ คือ 1) ระยะดอกตูมแน่น (Tight bud Stage) 2) ระยะดอกตูมที่ดอกย่อยปรากฏสี (Flowers color appearing Stage) 3) ระยะดอกย่อยดอกแรกเริ่มแย้ม (Initial flowers blooming Stage) พบว่า การตัดดอกว่านสี่ทิศพันธุ์ Carina ในระยะที่ 2 ดอกตูมที่ดอกย่อยปรากฏสี (Flowers color appearing Stage) มีอายุการปักแจกันมากที่สุด 8.9 วัน ซึ่งมากกว่ากรรมวิธีที่ 1 ระยะดอกตูมแน่น และระยะที่ 3 ระยะดอกย่อยดอกแรกเริ่มแย้ม ที่มีอายุปักแจกัน 7.6 และ 7.5 วัน ตามลำดับ (โสระยา และคณะ, 2562) ดังนั้น จึงควรตัดดอกว่านสี่ทิศที่ระยะดอกตูมที่ดอกย่อยปรากฏสี จะมีอายุปักแจกันนานที่สุด คือ 8.9 วัน

ตารางที่ 1 ผลของระยะตัดดอกต่ออายุการปักแจกันและเส้นผ่านศูนย์กลางดอกบานของดอกว่านสี่ทิศพันธุ์ Carina

เขียน / เรียบเรียงเรื่องโดย: สิรินทร์รัตน์ ผู้ยอดยิ่ง และ ว่าที่ ร.ต.หญิง ดารารัตน์ ทิมทอง