ถั่วอะซูกิ (Azuki bean)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Vigna angularis

ลักษณะทั่วไป

ถั่วอะซูกิ (Azukibean) เป็นพืชถั่วที่มีการเพาะปลูกทางตอนเหนือของประเทศจีน เกาหลี และญี่ปุ่น ซึ่งมีอากาศหนาวเย็น อุณหภูมิที่เหมาะสมช่วงระยะการเจริญเติบโต 23-25 oC และช่วงติดเมล็ดจนถึงเก็บเกี่ยวต่ำกว่า 20 oC ถั่วอะซูกิสามารถปลูกขึ้นเจริญเติบโตได้ดีบนที่สูงของประเทศไทย ซึ่งมูลนิธิโครงการหลวงได้ทดลองปลูกมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 พบว่าถั่วอะซูกิสามารถเจริญเติบโตดีให้ผลผลิตสูง และได้มีการส่งเสริมให้เกษตรกรบนที่สูงปลูกในเวลาต่อมา

คุณค่าทางโภชนาการ

ถั่วอะซูกิเป็นพืชตระกูลถั่วที่นำเข้ามาจากประเทศญี่ปุ่น ประเทศไทยสามารถปลูกในพื้นที่สูงตั้งแต่ 1000 เมตร จากระดับน้ำทะเล นิยมแปรรูปสอดไส้ขนม มีประโยชน์ คือ ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์และโคลเลสเตอรอลในเลือด ป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ บำรุงระบบประสาท กระดูกและฟันให้แข็งแรง แหล่งผลิตถั่วอะซูกิที่สำคัญ ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และไต้หวัน สามารถปลูกในพื้นที่สูงของประเทศไทยได้ เมล็ดถั่วอะซูกินี้สามารถนำมาแปรรูปเป็นอาหารต่างๆ เช่น ทำซุปหุงรวมกับข้าว และทำขนมต่างๆ แต่ที่นิยม ได้แก่ การนำเมล็ดถั่วอะซูกิมาทำเป็นแป้งถั่ว สำหรับทำไส้ขนม หรือปรุงแต่งเป็นอาหารคาวหวาน

พันธุ์ “ ถั่วอะซูกิพันธุ์ปางดะ ”

แหล่งที่มาและประวัติ

ถั่วอะซูกิพันธุ์ปางดะ ได้วิจัยและพัฒนาพันธุ์โดยโครงการวิจัยงานปรับปรุงพันธุ์ถั่วอะซูกิ ที่ได้รับทุนสนับสนุนงานวิจัยจากมูลนิธิโครงการหลวง ปี พ.ศ. 2541 – 2547 พันธุ์ถั่วอะซูกิพันธุ์ปางดะได้พัฒนาจากถั่วอะซูกิพันธุ์เดิม ชื่อพันธุ์ Erimo ซึ่งเป็นพันธุ์ถั่วอะซูกิพันธุ์ดีที่นำเข้ามาจากประเทศญี่ปุ่นเมื่อปี พ.ศ. 2539 โดยมูลนิธิโครงการหลวง เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรบนพื้นที่สูงปลูกเป็นการค้า แต่เนื่องจากถั่วอะซูกิพันธุ์ Erimo ที่นำเข้ามาปลูกเป็นครั้งแรกของประเทศไทยนี้ ได้แสดงออกของความแปรปรวนของลักษณะพันธุกรรม เช่น อายุออกดอก ความสูงของลำต้น สีดอก สีฝัก ฯลฯ จึงได้ทำการคัดเลือกพันธุ์จากประชากรของถั่วพันธุ์ Erimo เพื่อพัฒนาเป็นอะซูกิสายพันธุ์ใหม่

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

ประเภท พืชล้มลุก วงศ์ถั่ว พืชปลูกฤดูเดียว ไวต่อช่วงแสงวันสั้น

ราก/หัว ระบบรากแก้ว

ต้น ลำต้นเป็นพุ่มไม่ทอดยอด แตกกิ่งปานกลาง ต้นสูงประมาณ 20-25 เซนติเมตร ลำต้นปกคลุมด้วยขนสีขาว

ใบ มีใบประกอบ 3 ใบ ลักษณะใบค่อนข้างกลมมน สีเขียวเข้ม ก้านใบยาวพอประมาณ

ดอก/ช่อดอก ดอกสีเหลืองอ่อน เป็นดอกสมบูรณ์เพศ

ผล/ฝัก ฝักยาวตรง มีเมล็ด 5-10 เมล็ดต่อฝัก สีฝักเปลี่ยนเป็นสีขาวเมื่อฝักแก่

เมล็ด เมล็ดกลม เปลือกเมล็ดมีสีแดงสด ตาสีขาว น้ำหนัก 100 เมล็ดประมาณ 12.00-13.00 กรัม

ลักษณะอื่นๆ

ผลผลิต ผลการปลูกทดสอบผลผลิตในสถานี 3 แห่ง ได้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 200-330 กิโลกรัมต่อไร่ ส่วนผลผลิตที่ปลูกทดสอบในแปลงเกษตรกรเฉลี่ย 3 ปี ระหว่าง 150-300 กิโลกรัมต่อไร่ ขึ้นอยู่กับฤดูปลูกและสถานีปลูก

อายุออกดอก ประมาณ 30-35 วัน ขี้นอยู่กับสถานที่ปลูกและฤดูปลูก

อายุการเก็บเกี่ยว มีอายุเก็บเกี่ยว 74-79 วัน ขึ้นอยู่กับสถานที่ปลูกและฤดูปลูก

จำนวนฝักต่อต้น ประมาณ 12-20 ฝักต่อต้น

จำนวนกิ่งต่อต้น ประมาณ 5-7 กิ่งต่อต้น

ช่วงฤดูปลูกที่เหมาะสม ปลายฤดูฝน ช่วงเดือนสิงหาคม – พศจิกายน

ระดับความสูงที่เหมาะสมของพื้นที่ปลูก ประมาณ 750-1200 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล

ลักษณะเด่นพิเศษ

1. เป็นพันธุ์อายุสั้นกว่าพันธุ์ Erimo ที่ใช้ปลูกส่งเสริมอยู่ในปัจจุบันประมาณ 7-10 วัน จึงสามารถหลีกเลี่ยงความแห้งแล้งได้ดี ในช่วงปลายฤดูปลูกของฤดูฝน

2. ได้ผลผลิตเฉลี่ยวสูงกว่าพันธุ์ Erimo ประมาณ 10 – 30 เปอร์เซ็นต์ มีความสามารถขึ้นปรับตัวได้ดีที่ระดับความสูงประมาณ 750-1200 เมตร ให้ผลผลิตสูงอย่างมีเสถียรภาพ

3. เมล็ดมีขนาดใหญ่กว่าและมีสีเปลือกเมล็ดสีแดงสดกว่าพันธุ์ Eriomo ซึ่งเป็นลักษณะคุณภาพของเมล็ดที่ต้องการของตลาด

4. เมล็ดเมื่อนำมาแปรรูปเป็นแป้งถั่ว มีคุณภาพของสี กลิ่น รสชาติ ดีเท่ากับพันธุ์ Erimo

อ้างอิง :

แผ่นพับการปลูกพืชไร่บนพื้นที่สูงศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแกน้อย

โครงการวิจัยงานปรับปรุงพันธุ์ถั่วอะซูกิ มูลนิธิโครงการหลวง

เว็บไซต์ http://www.royalprojectthailand.com/2000008

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. สุรัตน์ นักหล่อ และคณะ.2549.โครงการวิจัยเพื่อแก้ปัญหาการปนเปื้อนของแมลงด้วงถั่วและการผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วอะซูกิ.คู่มือการผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วอะซูกิ.24 หน้า