องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน - HKM

ม้าสามตอน(รากสามสิบ)

ชื่อวิทยาศาสตร์  Asparagus racemosus Willd.

วงศ์   ASPARAGACEAE

ภาคเหนือ จ๋วงเครือ ม้าสามต๋อน สามร้อยผัว ภาคกลาง สามร้อยราก ภาคอีสาน ผักชีช้าง ผักหนาม ภาคใต้ -

ม้าสามต๋อนเป็นไม้เลื้อย ปีนป่ายไม้อื่นด้วยหนาม ลำต้นและใบค่อนข้างแข็ง ใบเดี่ยวเรียงสลับ เป็นเกล็ดรูปสามเหลี่ยม เมื่อแก่จะแข็งขึ้นและเปลี่ยนเป็นหนามโค้งกลับ ดอกเป็นช่อออกตามซอกกิ่ง สีขาว ผลสดสีแดงหรือม่วงอมแดง

สภาพนิเวศ : ขึ้นทั่วไปในป่าเบญจพรรณหรือบริเวณป่าดิบแล้งและดิบเขาในทุกภาคของประเทศไทย

การขยายพันธุ์ : เพาะเมล็ดและแยกกอ

สถานภาพในชุมชนปางมะโอ

การใช้ประโยชน์ : รากสะสมอาหารต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงตับ ปอด บำรุงครรภ์ หรือนำมาต้มรวมกับรากมะโหกโตน รากกาสามปีก ดื่มบำรุงกำลัง แก้กระษัย

แหล่งที่พบ : เห็นได้ทั่วไปในป่าดิบเขารอบชุมชน

เกร็ดน่ารู้ : ในประเทศอินเดีย เรียกพืชชนิดนี้เป็นภาษาสันสกฤต ว่า “ศตาวรี” หมายถึง ต้นไม้ที่มีรากหนึ่งร้อยราก เป็นยาบำรุงสำหรับสตรี เช่นประจำเดือนมาไม่ปกติ ปวดประจำเดือน ตกขาว บำรุงครรภ์ ป้องกันการแท้ง รักษาผิวพรรณ วิธีใช้ คือ นำรากมาต้มกิน หรือตากแห้งแล้วปั้นเป็นลูกกลอนกินกับน้ำผึ้ง