องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน - HKM

จุ้มจาลิง

ชื่อสามัญ   Heart-leaved moonseed

ชื่อวิทยาศาสตร์  Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook.f. & Thomson

วงศ์   MENISPERMACEAE

ภาคเหนือ จุ้มจาลิง เครือเขาฮอด จุ่งจิง ภาคกลาง บอระเพ็ด เจตมูลยาน เถาหัวด้วน ภาคอีสาน เจตมูลนาม หางหนู เครือกอฮอ ภาคใต้ -

จุ้มจาลิงเป็นไม้เถาเลื้อยเกาะไม้อื่น ลำต้นขรุขระเป็นปุ่มปม มีรากอากาศคล้ายเชือกเส้นเล็กๆ ห้อยลงมาเป็นสาย รสขมจัด ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปหัวใจ โคนใบเว้า ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ดอกเป็นช่อขนาดเล็กออกตามซอกใบหรือปลายกิ่ง สีเหลืองอมเขียว ผลสดทรงกลม สีเหลืองหรือแดง

สภาพนิเวศ : ชอบขึ้นในป่าเบญจพรรณ ที่มีดินร่วนซุย ระบายน้ำได้ดี

การขยายพันธุ์ : เพาะเมล็ดหรือปักชำ

สถานภาพในชุมชนปางมะโอ

การใช้ประโยชน์ : เถาต้มน้ำดื่มแก้โรคเบาหวาน ลดความดัน ส่วนลำต้นฝานเป็นแว่นดองกับน้ำผึ้ง หรือตากแห้ง บดเป็นผงผสมน้ำผึ้ง แล้วปั้นเป็นลูกกลอนกินบำรุงกำลัง

แหล่งที่พบ : พบปลูกทั่วไปตามรั้วบ้าน หรือขึ้นตามธรรมชาติในป่ารอบชุมชน

เกร็ดน่ารู้ : สารสกัดจากลำต้นมีฤทธิ์ลดไข้และลดระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด สามารถต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ยังใช้กำจัดศัตรูพืชได้ เช่น เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลี้ยจักจั่นสีเขียว และโรคยอดเหี่ยวของข้าว