ชื่อวิทยาศาสตร์  Curcuma xanthorrhiza Roxb.

วงศ์   ZINGIBERACEAE

ภาคเหนือ ว่านชักมดลูก ภาคกลาง ว่านชักมดลูก ภาคอีสาน - ภาคใต้ -

ว่านชักมดลูกเป็นพืชล้มลุกในวงศ์ขิงข่า มีเหง้าอยู่ใต้ดินเนื้อสีขาวหรือเหลืองอ่อน ใบเดี่ยวออกเรียงสลับเป็นกระจุกใกล้ราก ใบรูปขอบขนานแกมรูปรี ดอกเป็นช่อมีสีชมพู แทงออกจากพื้นดิน เกสรเพศผู้สีขาวเป็นหมัน ใบประดับที่ไม่ได้รองรับดอกย่อยมีสีม่วง ส่วนใบประดับที่รองรับดอกย่อยมีสีเขียวอ่อน ผลแห้งแตกออกได้

สภาพนิเวศ : ชอบขึ้นในดินร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดรำไร

การขยายพันธุ์ :  แยกกอ

สถานภาพในชุมชนปางมะโอ

การใช้ประโยชน์ : เป็นยาสมุนไพร เหง้าต้มน้ำดื่ม บำรุงเลือด ช่วยให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น และแก้ปวดท้องน้อยสำหรับสตรีที่คลอดบุตรใหม่

แหล่งที่พบ : พบปลูกรอบบ้าน และสวนสมุนไพรของชุมชน

เกร็ดน่ารู้  : ว่านชักมดลูกเป็นยาสมุนไพร เหง้ามีสาร Phloracetophenone glucoside มีฤทธิ์ขับน้ำดีและลดระดับคอเรสเตอรอลในเลือด แต่ไม่ควรใช้กับผู้ที่มีปัญหาท่อน้ำดีอุดตันหรือนิ่วในถุงน้ำดี และไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน